Ünsüz yumuşaması örnekleri nelerdir?
Ünsüz yumuşaması nedir ve örnekler?
ÖRN: ağaç>ağaca, çocuk>çocuğu, senet>senedin, dolap>dolabın, ekmek>ekmeği, kitap>kitabım, tüfek>tüfeği, diyalog>diyaloğu, almak>almağa… – Bu daha çok sert ünsüzün iki ünlü arasında kalmasının sonucudur, ama kelime sonunda iki ünsüz bulunduğunda da yumuşama görülmektedir.
5 sınıf ünsüz yumuşaması nedir?
P, ç, t, k seslerinden biri ile biten Türkçe ya da yabancı kelimelere ünlü ile başlayan ekler; yapım veya çekim ekleri getirildiğinde kelime sonundaki sert ünsüz yumuşar. Bu yumuşama ile b, c, d, g, ğ’ ye dönüşür. Bu duruma ünsüz yumuşaması denir.
Ünsüz yumuşamasına uğramış sözcükler nelerdir?
Ünsüz Yumuşamasına Örnekler
- ➥ Ağaç –a → ağaca.
- ➥ Bacak –ı → bacağı
- ➥ Bayrak –ı → bayrağı
- ➥ Bilek –i → bileği.
- ➥ Borç –unuz → borcunuz.
- ➥ Çocuk –u → çocuğu.
- ➥ Ekmek –e → ekmeğe.
- ➥ Geçit –e → geçide.
Ünsüz yumuşaması nasıl bulunur?
Türkçede sert ünsüzlerden “p – ç – t – k” biten bir sözcüğe ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde, bu sözcüğün sonundaki ünsüz yumuşayarak “b – c – d – g”ye dönüşür. Bu kurala ünsüz değişimi ya da ünsüz yumuşaması denir.
Ünlü değişmesi nedir ve örnekler?
Örneğin Şahıs Zamirlerinden biri olan ”Ben” kelimesine yönelme eki getirildiğinde ”Ben – e değil” Bana şeklinde yazılır ve bu şekilde telaffuz edilir. Aynı şekilde ”Sen” zamiri de ”Sana” biçiminde yazılır. ”E” harfinin ”A”ya dönüşmesi ünlü değişimine örnek olarak gösterilebilir.
Ünsüz değişimi nedir örnekler?
Türkçede “-k” ile biten yani ünsüz ile biten kelimeler, “-cık, -cik” eklerini aldıklarında kelimenin sonundaki “-k” düşer. Örneğin; “ufak-cık → ufacık” şeklinde örnek verebiliriz. Bazı birleşik sözcüklerin oluşumunda ünsüz düşmesi meydana gelebilir. “Üst-teğmen / üsteğmen” şeklinde örnek gösterebiliriz.
Pçtk ne demek?
YUMUŞAMA, ÜNSÜZ YUMUŞAMASI, ÖZELLİKLERİ (2) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM) Sert ünsüzlerden “pçtk” ile biten bir sözcükten sonra sesli harfle başlayan bir ek gelirse “p,b’ye – ç,c’ye – k,g veya ğ’ye – t,d ‘ye dönüşerek yumuşama gerçekleşmiş olur.
Ünsüz yumuşaması ne demek?
Ünsüz yumuşaması veya ünsüz değişimi, Türkçedeki bir ses olayıdır. Süreksiz sert ünsüzlerle biten sözcüklerin, ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında, sözcüklerin sonundaki ç, k, p, t ünsüzlerinin yumuşayarak – sırasıyla- c, g/ğ, b ve d’ye dönüşmesidir.
Ünsüz değişimi nedir örnekleri?
Türkçede “-k” ile biten yani ünsüz ile biten kelimeler, “-cık, -cik” eklerini aldıklarında kelimenin sonundaki “-k” düşer. Örneğin; “ufak-cık → ufacık” şeklinde örnek verebiliriz. Bazı birleşik sözcüklerin oluşumunda ünsüz düşmesi meydana gelebilir. “Üst-teğmen / üsteğmen” şeklinde örnek gösterebiliriz.
Ünsüz yumuşamasına aykırılık nedir örnekler?
Dilbilgisi kurallarına göre harf aldığında yumuşaması gereken sert ünsüzlerin olduğu gibi kalmasına ünsüz yumuşamasına aykırılık denir. Örneğin ”Ç” ile biten sözcüklerden birçoğu ek aldığında ”C” harfine dönüşür. Ek almasına rağmen son harfi değişmeyen sözcükler ise ünsüz yumuşamasına aykırılık olarak tanımlanır.
Ünsüz yumuşaması nasıl olur?
“p, ç, t, k” seslerinden biri ile biten Türkçe veya yabancı kelimelere ünlü ile başlayan ekler (yapım veya çekim eki) getirilince, kelime sonundaki sert ünsüz yumuşar ve “b, c, d, g, ğ“ye dönüşür.
Ünsüz yumuşaması ve ünsüz benzeşmesi nasıl ayırt edilir?
Sert ünsüzler olan pçtk seslerinin bcdg seslerine dönüşmesine yumuşama tersi olmasına yani bcdg nin pçtk olmasına ise benzeşme ya da sertleşme denir.
Ünlü değişmeleri nelerdir?
Türkçe’de kelimeler ek aldığında, köklerinde değişiklik olmaz. Bu kural iki kelime için geçersizdir. Buna göre, “ben, sen” sözcüklerine ismin –e hali (yönelme durumu) eki getirildiğinde kökteki e sesleri a’ya dönüşür. Buna ünlü değişmesi denir.
Ünsüz değişmesi ne oluyor?
Ünsüz değişmesi, sessiz harflerin ek almaksızın sözcüğün söylenişine ya da yazımına daha uygun ünsüzlerle değişmesi sonucu oluşan Türkçedeki ses olaylarından biridir. Ünsüz benzeşmesi ve sertleşmesi olayları, sözcük ek alırken gerçekleşir. Ünsüz değişmesi ise kelimenin kökeni ile ilgilidir.
Ünlü değişimi nedir örnek?
Örneğin Şahıs Zamirlerinden biri olan ”Ben” kelimesine yönelme eki getirildiğinde ”Ben – e değil” Bana şeklinde yazılır ve bu şekilde telaffuz edilir. Aynı şekilde ”Sen” zamiri de ”Sana” biçiminde yazılır. ”E” harfinin ”A”ya dönüşmesi ünlü değişimine örnek olarak gösterilebilir.